Menü

Balkan Ağızları Özellikleri

Balkan Ağızları Doğu (Bulgaristan) ve Batı (Bosna, Makedonya, Arnavutluk, Bulgaristan’ın bir kısmı) ağızları olmak üzere ikiye ayrılır. Tuna Irmağı bu iki ağız için belirleyici alandır. Batı Ağzı için “Batı Rumeli Ağzı” ifadesi de kullanılmaktadır.

Nemeth Batı Ağızlarını Doğu ağızlarından ayıran 8 özellik sayar:

1- ı, u, ü>i dönüşümü: kızi, buni, köpri…

2- Duyulan Geçmiş Zaman eki daima miş şeklindedir: yapmiş, olmiş, durmiş…

3- i ünlüsü çoğunlukla ı’ya dönüşür: evın, geldınız …

4- ö/ü>o/u dönüşümü: boyle, dort, yuru- …

5- Çokluk eki incedir: bakarler, bulamazler

6- ö>ü değişimi: çüzmek, ürdek …

7- g>ğ dönüşümünün olmaması: agla, degil, agaç

8- “-yor” yerine “-y” zaman eki olarak kullanılır: görüysin, sevey …

Bunların dışında;

1- Sesbilgisi yönünden geniz ünlüleri bulunur.

2- Normal e sesi dışında açık e ve kapalı e sesleri mevcuttur.

3- Arapça/Farsça kökenli uzun ünlüler vardır.

4- Uzun cümlelerde fiilimsiler yerine bağlaçlar kullanılmaktadır: Seni görmeye geldim yerine Geldim seni göreyim.

5- Balkan ağızlarının ses, şekil bilgisi özellikleri bunlarla sınırlı değildir. Yazdıklarımız dışında ünsüzler ve ünlüler ile ilgili pek çok değişiklik, şekil bilgisi yönünden de çeşitli farklılıklar vardır. Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki kaynakça incelenebilir.

Kaynakça:

1- Abidin Karasu

2- Ahmet Günşen

3- Andreas Tietze

4- Edward Tryjarski

5- Gürer Gülsevin

6- Janos Eckmann

7- Mustafa İsen

8- Necati Çayırlı

9- Nurettin Demir

10- Tuncer Gülensoy

11- Victor Friedman

12- Zeynep Korkmaz

Bu sitedeki yazı, görsel ve diğer tüm materyaller telif hakkı kapsamında olup lisansı ile korunmaktadır. TürkDili.org internet sitesi yönetiminin yazılı izni olmadan materyallerin tamamının veya bir kısmının kopyalanması, dağıtılması, başka mecralarda yayımlanması suç teşkil eder.